هفته نامه «نماینده» / ششمین نشست کمیسیون مشترک «برجام» هفته گذشته در هتل «پلهکوبورگ» در «وین» برگزار شد. سیدعباس عراقچی «معاون امور حقوقی و بینالمللی»، ریاست تیم ایرانی را برعهده داشت. در حاشیه این نشست، عباس عراقچی که ریاست ستاد پیگیری اجرای برجام را نیز برعهده دارد در واکنش به تمدید قانون آیسا، تأکید کرد: «تمدید قانون آیسا نقض تعهدات برجامی آمریکاست و باید بهنحو مؤثری جبران شود و این موضوع در دستور کار کمیسیون مشترک قرار گرفته است.»
او گفته بود: «تحمل نخواهیم کرد کشوری بهبهانههای مختلف تعهدات خود را درخصوص برجام زیر پا بگذارد.»
مجید تختروانچی «معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه» هم که «عراقچی» را در این نشست همراهی میکرد، به جزئیاتی از نشست کمیسیون مشترک برجام پرداخت و گفت: «بخش عمده جلسه کمیسیون مشترک درباره بدعهدیهای آمریکا بود؛ هیئت آمریکایی ادعا داشت که در عمل اجازه نمیدهند تعهداتشان انجام نشود و با استفاده از اختیارات رئیسجمهور، جلوی اثرگذاری آیسا را میگیرند.»
نشست کمیسیون مشترک برجام در حال برگزاری بود که خبرگزاری انگلیسی «رویترز» مدعی شد ایران از شکایت در موضوع تمدید قانون تحریمهای کنگره (آیسا) صرفنظر کرده است. این خبرگزاری انگلیسی برای اثبات این مدعا به اظهارات سیدعباس عراقچی در جمع خبرنگاران استناد کرده که گفته ایران قصد ندارد موضوع مربوط به تمدید این قانون ضدایرانی (آیسا) را به کمیسیون حل اختلاف برجام ارجاع دهد.
پس از انتشار این خبر، رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ضمن تکذیب خبر «والاستریت ژورنال» از خبر جدیدی که داخل نشست حاصل شد پرده برداشت و تأکید کرد: «کمیسیون مشترک در پایان جلسه خود با «طرح ایران» برای پاکسازی رسوبات از تأسیسات غنیسازی نطنز موافقت کرد؛ براساس این طرح، تمامی رسوبات مواد غنیشده که از لولهها بیرون آورده میشوند از شمول ٣٠٠کیلو ذخایر مواد غنیشده ایران خارج شده و بدین ترتیب ایران قادر خواهد بود مواد بیشتری را غنیسازی کند.»
هنوز بیانیه پایانی ششمین نشست کمیسیون مشترک «برجام» منتشر نشده بود که مواضع رئیسجمهور و وزیر امور خارجه آمریکا پیرامون آینده برجام در رسانههای داخلی و خارجی منتشر شد. «باراک اوباما» روزهای پایانی حضور در کاخ سفید را میگذراند بنابراین در سخنرانی خداحافظی خود، توافق هستهای ایران را دستاوردی برای دولتش توصیف کرد.
از سوی دیگر «جان کری» وزیر خارجه آمریکا هم در سخنانی در مؤسسه صلح، پیامی به دولت آینده آمریکا منتقل کرد و به آنها گفت: «در صورت کنار کشیدن آمریکا از برجام دیگر کشورها برای پیشبرد منافعشان به آن ادامه خواهند داد. ضمن اینکه من کاملاً مطمئن هستم که مسیر ایران به سوی سلاح هستهای در حال بسته شدن است.»
مواضع باراک اوباما و جان کری در حالی بیان شد که اخیراً وزیر خارجه آمریکا خواهان فشارهای بیشتر به جمهوری اسلامی ایران شده بود. از تفسیر آنها «برجام» پلهای جهت فشارهای بیشتر به ایران ارزیابی میشد به همین جهت از همان ابتدا «نقض آشکار» برجام به نام آمریکا ثبت شد، با این حال وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد: «توماس شانون، معاون وزیر خارجه آمریکا برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام بین نمایندگان ایران و گروه ۱+۵ روز دوشنبه راهی وین، پایتخت اتریش خواهد شد.»
بهروز کمالوندی البته با اشاره به نشست اخیر کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ در وین برای بررسی نقض برجام از سوی آمریکایی ها، اظهار داشت: در نشست کمیسیون مشترک تاکید شد که اگر آثار این تحریم ها بخواهد اجرایی شود، قطعا نقض فاحش برجام انجام گرفته است.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: در این نشست مسئولان آمریکایی به دیگر اعضای این کمیسیون نیز قول دادند که قطعا آثار تمدید «ایسا» در عرصه عمل وجود نخواهد داشت.
کمالوندی تصریح کرد: البته این نکات را آقای عراقچی معاون وزیر امور خارجه باید اعلام کنند اما از نگاه ما، تمدید تحریم ها بر ضد ایران نقض برجام است و علی القاعده قرار نیست طبق قول آمریکایی ها اثر اجرایی داشته باشد.
پنجشنبه ۱۱ آذرماه بود که طرح تمدید تحریمهای ۱۰ ساله ایران که ماه گذشته توسط مجلس نمایندگان به تصویب رسیده بود، با ۹۹ رأی مثبت و بدون رأی منفی در سنا هم به تصویب رسید. مجلسی که اکثر سناتورهای آن را دموکراتها یعنی هم طیفهای اوباما رئیسجمهور آمریکا تشکیل میدهند. طرحی که اگر به قانون تبدیل میشد نقض آشکار و رسمی توافق هستهای ایران و ۱+۵ بود؛ توافقی که هنوز به یکسالگی اجرای خود هم نرسیده است.
۱۰ روز پس از آن، رئیسجمهور آمریکا این قانون را نه امضا کرد و نه وتو؛ چراکه وتوی اوباما بی اثر بود. رئیسجمهور، قانونی که بیش از ۶۷ درصد رأی اعضای مجلسین آمریکا را داشته باشند، نمیتواند وتو کند؛ در واقع وتوی او بیاثر بود و اگر دوباره در مجلس موفق به کسب دو سوم آرا شود، بهطور خودکار تبدیل به قانون شده و نیازی به امضای رئیسجمهور نیست.
این مصوبه مجلسین آمریکا بهطور خودکار تبدیل به قانون جدیدی شد که محدودیتهای اقتصادی جدیدی را علیه ایران اعمال خواهد کرد. در واقع این تمدید قانون ISA را باید یک قانونگذاری جدید و وضع تحریمهای جدید تلقی کرد که طبعاً اقدامی خلاف اصل و روح برجام بود. بهدنبال این قانون رئیسجمهور، پیرو تصمیمات شورای عالی امنیت ملی و هیئت نظارت بر برجام، دستورهای جداگانهای را خطاب به وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی صادر کرد.
بهدنبال این دستور بود که «محمدجواد ظریف» با ارسال نامه رسمی به خانم «فدریکا موگرینی»، هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام، خواستار برگزاری جلسه کمیسیون مشترک برجام جهت رسیدگی به اقدام اخیر آمریکا در تمدید قانون تحریمهای ایران شد. البته از زمان اجرایی شدن برجام این دومین بار است که کمیسیون مشترک بر اساس درخواست ایران و برای رسیدگی به بدعهدیهای آمریکا و اقدامات غیرمنطبق آن کشور با مفاد برجام تشکیل جلسه میدهد.
بررسی برجام؛ بررسی «یک بدعهدی آشکار» و نحوه تعامل در آینده در نشست کمیسیون مشترک برجام واکاوی و در نهایت منجر به صدور بیانیه مشترک شد. بدعهدی آمریکا فصل مهم بیانیه مشترک را به خود اختصاص میدهد. در این بیانیه آمده است: «آمریکا برای بیاثر کردن قانون تمدید تحریمهای ایران اقدام کند.»
نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران، گروه ۱+۵ و در سطح معاونان و مدیران سیاسی برگزار شد. با توجه به مباحث مطرح شده که منجر به بیانیه پایانی شد باید دید «آیا با توجه به بدعهدیهای گذشته آمریکاییها میتوان به آن امیدی داشت یا خیر؟»
نظر شما